در بسیاری از ادارهها، کارخانهها و شرکتها برای کنترل تردد پرسنل از دستگاههای حضور و غیاب استفاده میشود و این دستگاهها با استفاده از فناوریهای مختلف مثل کارت، رمز، تشخیص چهره یا اثر انگشت، زمان ورود و خروج کارمندان را به صورت دقیق ثبت میکنند. در بین تمام این روشها، مدلهای اثر انگشتی به دلیل دقت بالا، امنیت زیاد و سادگی استفاده، محبوبترین نوع دستگاههای حضور و غیاب هستند. در این مطلب قصد داریم به زبان ساده با نحوه کار دستگاههای اثر انگشتی، روش ثبت اثر انگشت، مشکلات رایج و نکات نگهداری آن آشنا شویم.
چرا دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی محبوب است؟
سیستمهای حضور و غیاب اثر انگشتی با استفاده از ویژگیهای منحصر به فرد اثر انگشت هر فرد، امکان تقلب یا ثبت ورود و خروج اشتباهی را از بین میبرند. برخلاف کارت یا رمز عبور، اثر انگشت قابل انتقال یا فراموش شدن نیست و همین موضوع باعث میشود مدیریت تردد کارکنان بسیار دقیقتر انجام شود. از طرف دیگر، دستگاههای جدید معمولاً دارای حافظه داخلی، نمایشگر لمسی و نرمافزار مدیریتی هستند که به مدیران اجازه میدهد گزارشهای روزانه و ماهانه را به صورت کامل دریافت کنند.
آشنایی با عملکرد دستگاههای اثر انگشتی
این دستگاهها در ظاهر ساده به نظر میرسند، اما درون آنها مجموعهای از حسگرها و الگوریتمهای پیچیده وجود دارد. سنسور دستگاه حضور غیاب تصویری از خطوط اثر انگشت را ثبت کرده و آن را به دادههای دیجیتالی تبدیل میکند. سپس هنگام هر بار ورود یا خروج، سیستم داده جدید را با اطلاعات ذخیرهشده مقایسه کرده و در صورت تطبیق، تردد را ثبت میکند. البته کیفیت سنسور و الگوریتم شناسایی در برندهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال دستگاههای ZKTeco و Suprema معمولاً سرعت و دقت بالاتری در شناسایی دارند.
نحوه ثبت اثر انگشت در دستگاه حضور غیاب
- وارد منوی اصلی شوید (معمولاً با رمز مدیر یا اثر انگشت ادمین).
- در بخش کاربران، گزینهای مانند ثبت کاربر جدید (Enroll User) را انتخاب کنید.
- برای هر کاربر، یک شناسه عددی یا کد پرسنلی وارد کنید.
- انگشت مورد نظر را سه بار روی سنسور بگذارید تا دستگاه تصویرهای مختلفی از آن بگیرد.
- پس از تأیید، گزینه ذخیره را بزنید و از منو خارج شوید.
- 🟢قرار دادن انگشت خیلی سریع یا با فشار زیاد روی سنسور
- 🟢استفاده از انگشتهایی که زخم، خطافتاده یا ترکخوردهاند
- 🟢تمیز نبودن سطح سنسور یا انگشت
- 🟢ثبت فقط یک انگشت بهجای چند گزینه پشتیبان
اولین مرحله پس از نصب دستگاه حضور و غیاب، ثبت اثر انگشت کارکنان است.در هر دستگاه، مسیر منوها کمی متفاوت است اما روند کلی تقریباً مشابه است نکته مهم این است که هر اثر انگشت باید از زوایای کمی متفاوت و با فشار یکنواخت روی سنسور قرار گیرد تا دستگاه بتواند خطوط اصلی را بهدرستی تشخیص دهد .اگر به دنبال آموزش کاملتر و تصویری هستید، پیشنهاد میشود مطلب تخصصی نحوه ثبت اثر انگشت دستگاه حضور و غیاب را نیز مطالعه کنید.در آنجا مراحل با جزئیات بیشتری همراه با نکات کاربردی برای مدلهای مختلف توضیح داده شده است.
اشتباهات رایج کاربران هنگام ثبت اثر انگشتبسیاری از مشکلاتی که کاربران با دستگاههای اثر انگشتی دارند، به نحوه ثبت اولیه برمیگردد.
برای دقت بیشتر، توصیه میشود حداقل دو اثر انگشت از هر کاربر (مثلاً شست و اشاره) در دستگاه ثبت شود تا اگر یکی از انگشتها آسیب دید یا به درستی تشخیص داده نشد، گزینه جایگزین وجود داشته باشد . در ادامه چند اشتباه رایج را مرور میکنیم
نکات مهم برای شناسایی دقیقتر اثر انگشت
- 🟢دستها و سنسور را تمیز نگه دارید.
- 🟢از انگشتهای دارای خطوط واضح (نه صاف یا کمرنگ) استفاده کنید.
- 🟢اگر پوست دست خیلی خشک یا خیلی مرطوب است، قبل از استفاده آن را کمی مرطوب یا خشک کنید.
- 🟢هر چند ماه یک بار، اطلاعات دستگاه را بررسی کنید تا در صورت نیاز، اثر انگشتهای قدیمی حذف و مجدد ثبت شوند.
خطاهای رایج و نحوه رفع آنها
سنسور کثیف یا آسیبدیده
با دستمال نرم تمیز کنید و از مواد شیمیایی استفاده نکنید.ثبت ناقص اثر انگشت
مجدد با دقت بیشتر ثبت کنید.حافظه پر شده است
کاربران قدیمی یا غیرفعال را حذف کنید.زاویه متفاوت انگشت
هر بار انگشت را در زاویهای مشابه با حالت ثبت شده قرار دهید.
گاهی کاربران با خطاهایی مانند “Finger Not Match” یا “Enroll Fail” روبهرو میشوند و اگر دستگاه خطاهای مکرر میدهد، به احتمال زیاد سنسور نیاز به سرویس یا بهروزرسانی نرمافزار دارد. علت این خطاها معمولاً یکی از موارد زیر است
مقایسه روش اثر انگشتی با سایر روشهای حضور و غیاب
| روش شناسایی | مزایا | معایب |
| اثر انگشت | امنیت بالا، غیرقابل جعل، بدون نیاز به کارت | حساس به آلودگی یا زخم دست |
| کارت RFID | سریع و ساده | امکان گمشدن یا جابجایی کارت |
| رمز عبور | آسان برای مدیر | امنیت پایین و امکان اشتراک رمز |
| تشخیص چهره | بدون تماس، دقیق | قیمت بالاتر، نیاز به نور مناسب |
نگهداری و تمیزکاری سنسور اثر انگشتسنسور دستگاه نقش کلیدی در عملکرد دقیق سیستم دارد، بنابراین بهتر است هر چند روز یک بار با دستمال نرم و خشک آن را تمیز کنید. اگر روی آن چربی یا گرد و غبار نشسته، از اسپری مخصوص لنز یا پارچه میکروفایبر استفاده کنید. از قرار دادن دستگاه در معرض نور مستقیم خورشید یا بخار زیاد خودداری کنید، زیرا این موارد ممکن است باعث تضعیف عملکرد سنسور شود. جمعبندیدستگاههای حضور و غیاب اثر انگشتی یکی از دقیقترین و مطمئنترین روشها برای کنترل تردد کارکنان هستند. برای اینکه این دستگاهها عملکرد درستی داشته باشند، باید در مرحله ثبت اثر انگشت، دقت لازم را به خرج دهید و سنسور را همیشه تمیز نگه دارید. با رعایت نکاتی که در این مقاله گفته شد، میتوانید خطاهای متداول را کاهش داده و از حداکثر دقت سیستم استفاده کنید.
